Przekładnia Durashift 5-tronic, pokazana po raz pierwszy na Międzynarodowym Salonie Samochodowym w Brukseli, zdecydowanie podnosi komfort korzystania z automatycznej skrzyni biegów w Fordzie Mondeo. Nowa skrzynia jest przeznaczona dla najbardziej prestiżowych odmian Forda Mondeo i na razie będzie oferowana w egzemplarzach napędzanych 24-zaworowym silnikiem Duratec V6 o mocy 170 KM. Nieco później pojawi się także w wersjach z turbodoładowanym silnikiem wysokoprężnym Duratorq TDCi z układem wtryskowym common-rail, rozwijającym moc 130KM.
"Wprowadzając do sprzedaży nową przekładnię automatyczną Durashift 5-tronic, dajemy naszym klientom niezwykle nowoczesną skrzynię biegów, która z jednej strony daje bardzo wysoki komfort zmiany biegów, a z drugiej, pozwala kierowcy nadal odczuwać tradycyjnie pojmowaną przyjemność z prowadzenia. To skrzynia, której parametry użytkowe powinny przekonać do siebie nawet tych kierowców, którzy zawsze mówili, że nigdy nie kupią samochodu z automatyczną skrzynią biegów" - stwierdził Joerg Beyer, nadzorujący program wdrażania nowej przekładni w Fordzie Mondeo.
Przekładnia Durashift 5-tronic została zaprojektowana jako kolejne rozwiązanie podnoszące dobrze znane walory dynamiczne i jakość prowadzenia Forda Mondeo. Charakteryzuje się ona elastycznością i wysoką wytrzymałością, dzięki czemu może doskonale przenosić wysokie wartości momentu obrotowego, bez dodatkowych efektów ubocznych w postaci wzrostu zużycia paliwa.
Nad prawidłową pracą przekładni Durashift 5-tronic czuwa moduł sterujący ATCU (Automatic Transmission Control Unit) najnowszej generacji. Elektroniczny układ sterujący zapewnia nie tylko znacznie większą precyzję przełączania poszczególnych biegów oraz cichą i efektywną pracę, ale także pozwala na dostosowanie pracy skrzyni przekładniowej do stylu jazdy kierowcy oraz do zmieniających się warunków na drodze.
Durashift 5-tronic myśli jak skrzynia mechaniczna
Elektroniczny układ sterujący przekładni Durashift 5-tronic daje możliwości wybierania jednego z 11 różnych trybów pracy i tym samym dostosowania parametrów skrzyni i układu napędowego do warunków jazdy i wymagań kierującego pojazdem.
"To przekładnia, która "myśli" niczym mechaniczna skrzynia biegów. Przewiduje bowiem, co zrobiłby w różnych okolicznościach dobry kierowca, mający do dyspozycji skrzynię z ręczną zmianą biegów" - wyjaśnił J. Beyer.
Przekładnia Durashift 5-tronic w inteligentny sposób wybiera najodpowiedniejszy w danych warunkach jazdy tryb pracy, zapewniający najbardziej odpowiednią charakterystykę przełączania:
1. Tryb automatyczny - jazda sportowa – Zwiększona siła nacisku pedału przyspieszenia stanowi dla układu sterującego sygnał zapotrzebowania kierowcy na bardziej agresywny wydatek mocy. Przekładnia Durashift 5-tronic automatycznie przechodzi w tryb jazdy sportowej, zmieniając program i charakterystykę przełączania poszczególnych biegów w sposób zapewniający bardziej dynamiczne przyspieszenie. Nagłe zapotrzebowanie na zwiększenie mocy powoduje natychmiastowe włączenie niższego biegu, również przyspieszanie w trybie Auto-Sport na każdym biegu trwa nieco dłużej, ze względu na opóźnienie chwili włączenia kolejnego biegu. Z chwilą gdy siła nacisku na pedał przyspieszenia spada, przekładnia Durashift 5-tronic wraca do normalnego trybu pracy. Dzięki takiej możliwości przekładnia pozwala na jazdę sportową, z zachowaniem oszczędnego zużycia paliwa.
2. Jazda pod górę – Durashift 5-tronic samodzielnie wyczuwa kiedy samochód zaczyna pokonywać wzniesienia podczas jazdy w pofałdowanym terenie lub w górach. Podczas jazdy pod górę przekładnia tak dobiera charakterystykę przełączania biegów, aby wyeliminować niewygodne i nieprzyjemne poszukiwanie najwłaściwszego biegu. W tym celu wybiera jedno z trzech ustawień - wolne, średnie lub strome - w zależności od nachylenia terenu. Odbywa się to poprzez porównywanie położenia pedału przyspieszenia względem rzeczywistego przyspieszenia pojazdu. Jeżeli przy mocno wciśniętym pedale przyspieszenie jest niewielkie, dla zespołu sterującego ATCU stanowi to informację, że pojazd znajduje się na stromym podjeździe. ATCU załącza wtedy kolejno niższe przełożenia, odpowiednio do stromości podjazdu. Kiedy pojazd ponownie znajduje się na płaskim odcinku drogi i położenie pedału znowu zaczyna odpowiadać rzeczywistemu przyspieszeniu, przekładnia powraca do pracy na wyższych biegach.
3. Jazda z góry – W podobny sposób przekładnia Durashift 5-tronic "wyczuwa" kiedy samochód zaczyna pokonywać zjazdy i odpowiednio dostosowuje warunki zmiany i rodzaj przełożenia. Jeżeli pojazd przyspiesza, a nie towarzyszy temu odpowiednie wciśnięcie pedału przyspieszenia, przekładnia ma możliwość zredukowania biegu, aby lepiej dostosować prędkość pojazdu do zamierzonej przez kierującego. Sama zmiana przełożenia następuje jednak dopiero wtedy, gdy kierowca poprzez naciśnięcie hamulca wysyła sygnał, że przyspieszenie jest zbyt duże. Ponowne naciśnięcie pedału przyspieszenia powoduje wyłączenie trybu jazdy z góry, umożliwiając tym samym włączanie wyższych biegów.
4. Praca przy wysokiej temperaturze – Przekładnia sama monitoruje własną temperaturę pracy, inicjując tryb z włączonym chłodzeniem płynu. Dzieje się to po przekroczeniu określonego progu temperatury, wynoszącego około 1200C. Przekładnia Durashift 5-tronic dostosowuje się do pracy w wyższych temperaturach mieszając olej przekładniowy po "gorącej" stronie przekładni hydrokinetycznej z chłodniejszym olejem ze strony przeciwnej.
5. Praca przy niskiej temperaturze – Podczas uruchamiania zimnego silnika i zimnej przekładni, skrzynia biegów Durashift 5-tronic, dzięki elektronice, ma możliwość szybszego podniesienia temperatury oleju przekładniowego do zakresu, w którym przekładnia pracuje optymalnie. Oba tryby pracy, przy wysokiej i niskiej temperaturze, są istotnym czynnikiem, dzięki któremu przekładnia Durashift 5-tronic w ogóle nie wymaga obsługi.
6. Częste zatrzymywanie się i ruszanie – Podczas jazdy w wolno posuwającym się zatorze na szosie lub w gęstym ruchu ulicznym, szybsze i precyzyjniejsze przełączanie biegów w przekładni Durashift 5-tronic bardzo pomaga zmniejszyć stres i obciążenie kierowcy. Przekładnia zaczyna reagować na częste ruszanie i zatrzymywanie się w chwili gdy prędkość pojazdu nie przekracza 28 km/h przez czas dłuższy niż 60 sekund. W sytuacji gdy pojazd zatrzymuje się, by za chwilę ruszyć znowu, przekładnia wybiera nie pierwszy, lecz drugi bieg. Dzięki temu przekładnia pracuje bardziej równomiernie i elastycznie, bez dokuczliwych szarpnięć.
7. Dłuższe "utrzymywanie" wyższych biegów – Przy większych prędkościach specjalny program zespołu sterującego pomaga ograniczyć typową dla skrzyń starszej generacji tendencję do "skakania" po biegach, na przykład, gdy kierowca zdejmuje nogę z gazu, osiągnąwszy żądaną prędkość pojazdu podczas wyprzedzania. Nawet jeżeli pedał przyspieszenia zostanie zwolniony w określonym stopniu, przekładnia Durashift 5-tronic nie spowoduje przełączenia na niższy bieg. Tryb, w którym przekładnia dłużej trzyma dany bieg przy większych prędkościach szczególnie przydaje się w czasie wyprzedzania i podczas jazdy na łukach. Ford Mondeo z przekładnią Durashift 5-tronic pozostaje na danym biegu, chyba że kierowca naciśnie pedał hamulca.
Durashift 5-tronic działa jak skrzynia mechaniczna
Przekładnia automatyczna Durashift 5-tronic nie tylko "myśli" jak mechaniczna skrzynia biegów, ale także działa w podobny sposób.
Kierowca ma pełną swobodę przełączania w dowolnym czasie między trybem automatycznym i trybem ręcznej zmiany biegów. Odbywa się to przez przesunięcie dźwigni w położenie neutralne, a następnie przesunięcie jej w bok, gdzie trafia na ścieżkę ręcznego przełączania - tam dźwignia spoczywa w położeniu "Hold". Przekładnia powraca do pracy w trybie automatycznym po przesunięciu dźwigni z położenia "Hold" na powrót na ścieżkę przełączania automatycznego.
Przełączanie między trybem automatycznej i ręcznej zmiany biegów może odbywać się podczas jazdy. Moduł sterujący ATCU śledzi prędkość pojazdu i samoczynnie dokonuje załączenia tego samego biegu w przekładni mechanicznej.
Gdy przekładnia pracuje w trybie ręcznego wybierania biegów, kierujący steruje wybieraniem przełożeń popychając dźwignię zmiany przełożeń z pozycji "Hold" na krótko do przodu lub do tyłu. Pchnięcie dźwigni do tyłu, w kierunku znaku "+", stanowi sygnał do załączenia wyższego biegu, po czym dźwignia wraca w położenie "Hold". Pchnięcie dźwigni do przodu, w kierunku znaku "–", inicjuje redukcję biegu.
Elektroniczny układ sterujący przekładnią Durashift 5-tronic stale monitoruje warunki pracy przekładni, aby nie dopuścić do nadmiernego wzrostu lub spadku obrotów. Układ zabezpiecza także kierowcę przed ryzykiem nieumyślnego przełączenia o więcej niż jedno przełożenie, zarówno przy wyborze wyższego jak i niższego biegu.
Przekładnia Durashift dysponuje trzema zabezpieczeniami:
1. Blokada wymuszonego przełączania "kickdown" – Funkcja ta działa przy prędkościach poniżej 70 km/h i zabezpiecza kierowcę na wypadek gdyby zapomniał, że przekładnia pracuje w trybie ręcznego przełączania. Nie dopuszcza także do tego, by kierowca, na przykład, zaczął przyspieszać na 4 biegu przy prędkości 40 km/h.
2. Blokada nadmiernych obrotów – Funkcja ta chroni silnik przed przekroczeniem 6500 obr/min przy trybie ręcznej zmiany biegów na dowolnym biegu lub gdyby kierowca chciał sam zredukować bieg.
3. Blokada zbyt wysokich biegów – Funkcja ta inicjuje włączanie niższych biegów przy trybie ręcznym w sytuacji, gdyby przy niskich obrotach silnika kierowca próbował włączyć wysoki bieg.
Znacząca poprawa jakości prowadzenia
Przekładnia Durashift 5-tronic została opracowana przede wszystkim z myślą o zastosowaniu w wersjach Forda Mondeo z silnikami z tzw. górnej półki. Chodzi tu głównie o jednostkę Duratec V6 oraz nowy silnik wysokoprężny Duratorq TDCi - w wersji z tym drugim silnikiem przekładnia Durashift 5-tronic pojawi się w drugiej połowie 2002 roku.
"Jesteśmy przekonani, że nowa automatyczna skrzynia biegów Durashift 5-tronic zapewnia odpowiednio wysoką jakość pracy i precyzję wybierania przełożeń i tym samym jeszcze bardziej poprawia wysoką jakość prowadzenia, jaką charakteryzuje się Ford Mondeo. Jest to przekładnia, która nie tylko pracuje cicho i elastycznie, ale także jest bardzo wytrzymała. A zatem doskonale nadaje się do naszych modeli napędzanych silnikami o wysokiej mocy i z powodzeniem przenosi wysokie wartości momentu obrotowego, jak w przypadku naszego nowego silnika Duratorq TDCi" - powiedział Peter Koerfer, inżynier nadzorujący proces wdrażania nowej przekładni.
2.0-litrowy silnik Duratorq TDCi napędzający Forda Mondeo osiąga maksymalną wartość momentu obrotowego 310 Nm przy 1800 obr/min. Dzięki układowi wtryskowemu z wysokociśnieniową szyną paliwową (common-rail) drugiej generacji silnik Duratorq TDCi charakteryzuje się cichą pracą i elastycznością, wysoką mocą oraz niską toksycznością spalin.
Alternatywą dla niego wśród silników z górnej półki może być benzynowy silnik Duratec V6 - jeden z najlżejszych i najmniejszych silników V6 produkowanych obecnie na świecie. Jest to najbardziej prestiżowa jednostka spośród wszystkich silników o zapłonie iskrowym oferowanych obecnie w rodzinie Mondeo. Moc maksymalna wynosi 170 KM przy 6250 obr/min, a szczytową wartość momentu obrotowego, wynoszącą 220 Nm, silnik ten uzyskuje przy 4250 obr/min. Ponad 90% szczytowych wartości momentu obrotowego przypada w przedziale pomiędzy 2000 i 5800 obr/min.
Supernowoczesny układ sterowania
Uzyskanie tak zróżnicowanych i zarazem złożonych funkcji przekładni Durashift 5-tronic nie byłoby możliwe bez niezwykle zaawansowanego technicznie zespołu sterującego ATCU. Właśnie moduł ATCU wyposaża nową przekładnię w funkcje pozwalające wyprzedzać intencje kierowcy i szybko reagować na zmieniające się warunki prowadzenia samochodu.
Stałych pomiarów warunków pracy samej przekładni dokonują nieustannie cztery czujniki. Jeden z nich śledzi temperaturę oleju przekładniowego, a pozostałe trzy monitorują pracę przekładni hydrokinetycznej, w tym prędkość wałka odbiorczego (prędkość obrotową silnika) oraz wałka zdawczego.
Kolejny czujnik jest umieszczony w zespole przepustnicy powietrza, a jego zadaniem jest stały pomiar kąta położenia pedału przyspieszenia. Na tej podstawie czujnik i układ sterujący są w stanie ocenić intencje kierowcy.
Sygnały i informacje uzyskiwane z tych czujników, a także inne dane o warunkach pracy silnika, wykorzystywane także przez moduł sterujący pracą silnika (ECU) pozwalają przekładni automatycznej Durashift 5-tronic dostosowywać swoją charakterystykę pracy do warunków jazdy i stylu prowadzenia pojazdu przez kierującego. Efektem jest znacznie wyższa jakość prowadzenia i większa wygoda kierowania Fordem Mondeo. Automatyczna skrzynia biegów Durashift 5-tronic jest kolejnym rozwiązaniem, mającym na celu poszerzenie palety możliwości oferowanych wraz z poszczególnymi modelami w rodzinie Forda Mondeo.f
